RYS HISTORYCZNY
Domu Pomocy Społecznej
w Dębicy
To instytucja, która już na dobre wpisała się w życie dębickiej społeczności. Jej początki sięgają okresu tuż po zakończeniu II wojny światowej, bowiem Uchwałą Nr 13 Powiatowej Rady Narodowej w Dębicy z dnia 28 listopada 1945 roku postanowiono w pałacu hrabiny Heleny Płockiej na Wolicy "urządzić Dom Zdrowia dla dzieci potrzebujących opieki''.
Po przeprowadzonym przez starostwo powiatowe remoncie dziewiętnastowiecznego DWORKU urządzono w nim ochronkę dla dzieci z okolic Dębicy, a od 1949 do 1966 roku - "Prewentorium dla dzieci zagrożonych gruźlicą". W tym okresie organizowane były przez cały rok trzymiesięczne turnusy dla grup liczących około siedemdziesięcioro dzieci z okolic Dębicy i województwa rzeszowskiego zagrożonych gruźlicą - dziewcząt i chłopców w przedziale wiekowym od siedmiu do dziesięciu lat.
W styczniu 1967 roku Prewentorium zmieniło nazwę na Państwowy Dom Specjalny dla Dzieci. Kierowane one były tu nie tylko z najbliższej okolicy, ale i z dalszych stron. Przykładem może być pierwszy pensjonariusz, Stanisław Przybyło, pochodzący z powiatu kolbuszowskiego. W tym okresie Dom przeznaczony był dla około sześćdziesięciu chłopców upośledzonych fizycznie i psychicznie, w przedziale wiekowym od pięciu do osiemnastu lat. Mieszkańców podzielono na trzy grupy zależnie od stopnia niepełnosprawności, a opiekę zapewniał personel liczący dwudziestu ośmiu pracowników pochodzących z okolic Dębicy.
Dyrektorem zakładu był wtedy śp Władysław Reguła. Zmiana profilu instytucji wymagała pokonania szeregu trudności wychowawczych i materialnych. Przede wszystkim należało przygotować personel do opieki nad dziećmi, ułatwić zrozumienie ich potrzeb oraz przystosować i odpowiednio wyposażyć wszystkie pomieszczenia. Pracownicy z całym oddaniem poświęcili się dobru wychowanków, a ich wysiłki były zauważone i docenione przez władze Wojewódzkiego Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej w Tarnowie.
W 1972 roku zmieniono nazwę Domu na Państwowy Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci w Dębicy - Wolicy. Pod koniec lat siedemdziesiątych stan techniczny Dworku był katastrofalny. Z uwagi na brak obiektu zastępczego, do którego można byłoby na stałe przenieść mieszkańców , podjęto decyzję o remoncie Dworku, aby spełniał nie tylko normy bezpieczeństwa, ale był odpowiednio zaadaptowany do prowadzenia działalności opiekuńczo - wychowawczej i terapeutycznej. Na czas remontu mieszkańcy zostali przeniesieni do tzw. ,,Zajazdu", wybudowanego w sąsiedztwie w 1981 roku. Po tych pracach około czterdzieścioro dzieci wróciło na Dworek, a około sześćdziesięcioro pozostało już w ,,Zajeździe", który szczęśliwie udało się przejąć na potrzeby Domu. Z troski o powiększenie bazy lokalowej w połowie lat osiemdziesiątych Wydział Zdrowia w Tarnowie podjął decyzję o opracowaniu projektu rozbudowy ,,Zajazdu". Po zatwierdzeniu projektu z zaangażowaniem przystąpiono do prac budowlanych. Przebudowę realizowano w latach 1986 - 91, czego efektem było powstanie trzech pawilonów. Wraz z nowoczesnym wyposażeniem spełniały ówczesne wymogi dotyczące prowadzenia tego typu placówek. Koniec budowy domu zbiegł się z czasem wejścia w życie Ustawy dotyczącej Standaryzacji Domów Pomocy Społecznej. Okazało się, że wiele jeszcze brakuje do osiągnięcia odpowiednich standardów.
Rok 1992 był przełomowy dla profilu Domu
Wtedy Zarządzeniem Nr 9/92 Wojewody Tarnowskiego z dnia 31 stycznia nadano DPS- owi w Dębicy, mieszczącemu się przy ulicy Leśnej 183, status Domu dla osób przewlekle psychicznie chorych. Placówkę zamieszkiwało wtedy dwustu mężczyzn, zmieniono ją dla dorosłych. Dzieci przeniesiono do innych ośrodków, przeznaczonych do opieki nad niepełnosprawnymi poniżej osiemnastego roku życia. Lata dziewięćdziesiąte i początek XXI wieku, to okres ciągłych przeobrażeń organizacyjnych i strukturalnych, mających na celu postęp w zakresie modernizacji. Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej i obowiązku standaryzacji podejmuje się działania inwestycyjno remontowe w tym zakresie. W dwa tysiące czwartym roku sprzedany został Dworek, w związku z tym została rozpoczęta rozbudowa i przebudowa obiektów Domu Pomocy Społecznej w Dębicy. Rozpoczęto w 2003 roku dobudowę do istniejących budynków, w której znajdować się będą: pokoje mieszkalne, sala gimnastyczna oraz piętnaście gabinetów rehabilitacyjnych różnego typu.
Ze względu na brak dokumentacji archiwalnej nie ma dokładnych danych dotyczących pierwszych dyrektorów Prewentorium w Dębicy. Natomiast pierwszym znanym nam dyrektorem był śp. dr Jan Szymaszek, który sprawował tę funkcję w latach 1956 - 59. Następnie na tym stanowisku zarządzali: śp. Tadeusz Cegielski, Władysław Reguła, Zofia Bronikowska.